مجموعه امیر چخماق یزد، اثباتگر تاریخ تورکی یزد

مجموعه امیر چخماق یزد، اثباتگر تاریخ تورکی یزد

بیشتر آثار باستانی استان‌های کرمان و یزد، توسط هنرمندان و سلسله‌های تورک بنا شده‌اند و جای خوشبختی آنجاست که همگی در دل تاریخ به ثبت رسیده‌اند و جای انکار و امکان تحریف تاریخ را غیر ممکن می‌سازند. در استان‌های کرمان و یزد، حتی یک بنای باستانی که توسط هنرمندان فارس ساخته شده باشد وجود ندارد و بر طبق اسناد موجود، تمامی ابنیه‌های باستانی این دو استان، یادگاری از تمدن‌های سلسله‌های تورکان است.

مجموعه امیر چخماق یزد، نگین معماری استان یزد، توسط امیر جلال الدین چخماق یکی امرای تورک هنرمند دوره تیموری بنا شد. این مجموعه تاریخی با ارزش که بیانگر هویت تورکی باستانی استان یزد می‌باشد، شامل: مسجد، بقعه ستی فاطمه (همسر امیر چخماق)، بازارچه حاج قنبر، آب انبار ستی فاطمه می‌باشد.

در زمان صفویه کاروانسرایی در کنار این مجموعه ساخته شد و به رواتی منارهای این مجموعه نیز در زمان صفویه بنا شده‌اند. در زمان حکومت پهلوی، این مجموعه در وسط شهر یزد، بصورت میدان قرار گرفت و کاروانسرای اطراف آن که یادگاری از دولت تورک صفویه بود، بطور کامل تخریب و در جای آن خیابان ساخته شد! در سال ۱۳۴۲ رئیس اداره باستان‌شناسی یزد شخصی بنام عباس رئیس زاده، پیشنهاد تخریب منارها را داد، زیرا مدعی بود که این منارها باستانی نیستند وبعداً ساخته شده‌اند! هدف عمال پهلوی، تخریب تدریجی این اثر هنری باقی‌مانده از تمدن تورکان بود. خوشبختانه بعدها این مجموعه هنری از تخریب نجات پیدا کرد و در نهایت در فهرست آثار ملی، به افتخار تورکها به ثبت رسید.

وظیفه ما تورکان است که آثار تمدن و هنری باقی‌مانده از نیاکانمان را ثبت کرده و به جهان معرفی کنیم و با جدیت در حفظ آنها کوشا باشیم.

قیلیچ خان اسفندیار بیچاقچی