زبان محاوره و زبان معیار

زبان محاوره و زبان معیار

نویسنده : ؟ (یکی از خوانندگان کانال زبان و ادبیات ترکان خراسان)

زبان محاوره یا زبان گفتگو چیست و کجا می توان بکار برد . زبان محاوره به اختصار همان گویشی است که روزانه بین متکلمین یک زبان در یک منطقه جغرافیایی رواج دارد ممکن است در روستاهای آذربایجان یا حتی در شهرهای یک منطقه جغرافیایی به رنگ سیاه (قره) گفته شود یا جزئی از فعل ادا نشود این امر نه تنها در زبان ترکی یا فارسی متداول است بلکه در زبان های دیگر نیز چنین است هر منطقه ی جغرافیایی گویش خاص خود را پیدا کرده است گوبش ایرلندی با گویش اسکاتلندی یا ولزی متفاوت متباین و قابل تشخیص است. از روی ادای کلمات مختلف یا بکار بردن شیوه ی تلفظ خاصی می توان تشخیص داد این شخص ترک است که دارد فارسی صحبت می کند یا ترک زبان است و احتمالا ترک خلج است یا ترک اهل مراغه است و .... امثالهم.

 این نوع از گویش را نویسنده فقط می تواند در مواردی بکار ببرد که هدف نمایاندن لهجه و شیوه ی طرف در سخن گفتن باشد. بنابراین در تئاتر یا سینما یا نقل یک داستان هنگامی که نوبسنده قصد دارد بگوید طرف مشهدی بود بجای میروم فعل را بصورت مُرُم  (morom)بنویسد و هنرمند مجری نقش  یک فرد مشهدی هم با همین تلفظ آنرا اجرا کند . به هر روی غیر از موردی که نویسنده اصرار دارد شیوه ی حرف زدن یک فرد خاص را عامدانه (به هردلیلی) نشان دهد. استفاده از زبان محاوره به جای زبان معیار جایز نبست .

اما زبان معیار چیست زبان معیار آن گویش پذیرفته شده در کل واحد جغرافیایی متکلمین آن زبان (دوستان توجه دارند که منظور از واحد جغرافیایی منظور حوزه ی زبانی است و مطلقا واحد سیاسی محسوب نمی شود) است.  زبان معیار ممکن است با زبان محاوره متفاوت یا متباین باشد. در چنین صورتی باز گویندگان مکلف به رعایت آن هستند چه در نوشتار ها و مکاتبات رسمی چه در آثار علمی.

بعنوان مثال در زبان معیار ترکی آذربایجانی واژه ی [قارا] به معنی سیاه هر چند که در بخش بزرگی از آذربایجان یا نقاط دیگر ترکان بصورت [قره] تلفظ می شود، لیکن در گفتار و نوشتار های علمی و ادبی رسمی ما مکلف به استفاده از آنیم . این مطلب با نظر دوستان عزیز می تواند تکمیل شود.