ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان

قیش چیخار اوزو قارالیق کؤموره قالار: زمستان می گذرد روسیاهی به ذغال می ماند.معنی ضرب المثل زمستان رفت و روسیاهی به زغال ماند معنی این ضرب المثل این است که کسی در حق کسی دیگر بدی کرده است و امید او را با حرفایش ناامید کرده است. یعنی بالاخره هر مسئله‌ای که سخت بوده حل شده ولی رو سیاهی‌اش برای آن شخص که خودش را بد کرده است مانده است.مثلا کسی از پیش قضاوت و حرف های نامربوطی می‌زند و وقتی آن مشکل حل می‌شود و برعکس حرف‌های طرف رو می‌شود، فقط برای او رو سیاهی می‌ماند و از حرفایی که زده خجالت زده می‌شود.منبع: کتاب تمثیل و مثل ترکی، نوشته اسماعیل سالاریان، چاپ انتشارات درج سخن، بجنورد سال 1398 ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

سفره هفت سین: اسطوره و سمبل توسط حاکمان تعیین‌ نمی شود بلکه توسط توده ها و در طی هزاران سال خلق می شود و سفره عید سال جدید نیز از این قائده مستثنی نیست از این رو تقلیل تفکر اسطوره ای به حرف سین که به سواد و نوشتن مربوط است و دست عده معدودی بود در واقع تمسخر و کوچک شمردن این آئین و رسم هزاران ساله ما استبگذارید در این پست هفت سین را با ایام هفته در تورکی مناسبت دهم که با عناصر خلقت یعنی آب و خاک و باد و آتش و رب النوع های تورکان سومری چون آپسو/ اوتو/اورتاکی/ انکی/ ان یئل/ دوموزی/ ایناننا/ مربوط هستند و در زبان کهن سالان ما به جای ایام هفته یکشنبه و دوشنبه و سه شنبه اینها گفته می شود:اول: یئل گونو= شنبه ( نمودش سوجوق نوعی شیرینی سرمستی)دوم: سوت گونو= یکشنبه ( شیر برکت حیوانی که تخم مرغ هم شده)سوم: دوز گونو= دوشنبه ( نمک عنصر داد و ستد که سکه کرده اند)چهارم: اورتا گونو= سه شنبه ( رب النوع خاک سومری با نماد گندم)پنجم: اوت گونو= چهارشنبه ( آتش و نمادش شمع در سفره)ششم: سو گونو= پنجشنبه ( آب)هفتم: آینی گون= جمعه ( آئینه و بعد از اسلام قرآن نماد آسمان و عشق و زیبایی)پس برای برکت سفره پیشنهاد می کنم نمادهای معین و مشخص که بر اساس نام روزهای تورکی داریم بچینیم چون نمادها قدرتمند هستند و در ضمیر ناخواداگاه ما مثل برق اثر می کنند و در رفتارهای ما دخیل هستند. اسن قالیننویسنده: رحیم آغ بایراق ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

تمثیل و مثل عرکیقیش چیخار اوزو قارالیق کؤموره قالار: زمستان می گذرد روسیاهی به ذغال می ماند.معنی ضرب المثل زمستان رفت و روسیاهی به زغال ماند معنی این ضرب المثل این است که کسی در حق کسی دیگر بدی کرده است و امید او را با حرفایش ناامید کرده است. یعنی بالاخره هر مسئله‌ای که سخت بوده حل شده ولی رو سیاهی‌اش برای آن شخص که خودش را بد کرده است مانده است.مثلا کسی از پیش قضاوت و حرف های نامربوطی می‌زند و وقتی آن مشکل حل می‌شود و برعکس حرف‌های طرف رو می‌شود، فقط برای او رو سیاهی می‌ماند و از حرفایی که زده خجالت زده می‌شود.منبع: کتاب تمثیل و مثل ترکی، نوشته اسماعیل سالاریان، چاپ انتشارات درج سخن، بجنورد سال 1398 ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

این کتاب شامل داستان اصلی – کرم، به روایت خراسان و آذربایجان است. ما ابتدا بن مایه های داستان را در بخش اول و ترجمه آنرا در بخش دوم، روایت خراسان را در بخش سوم این کتاب آورده ایم.اصلی و کَرَم‌ یک داستان عاشقی، غنایی بسیار شیرین و شور انگیز و مملو از عاطفه، محبّت، عشق، دلدادگی، شیفتگی و حسرت هست که شهپر خیال رها شده عاشیق را به همراه ساز و آواز به شنونده منتقل می‌کند و شنونده را به دنیایی از کمال رهنمون می‌سازد.در این داستان، کرم پسرِ شاه مسلمان، عاشقِ اصلی دختر وزیری مسیحی می‌شود که با ازدواج دخترش با کرم مخالف است و خانواده اش فرار را بر قرار ترجیح می دهند. بالاخره وزیر در ظاهر با ازدواج این دو عاشق موافقت می کند، ولی به اصلی لباسی طلسم شده می دهد که باید شب هنگام موقع دیدار با کرم بپوشد. چون دست کرم به دگمه های پیراهن اصلی می رسد، دگمه ها خود بخود باز و بسته می گردند. دست آخر، کرم تحت تأثیر طلسمِ پدر اصلی، آتش گرفته و از شعله های آتشِ آن، اصلی نیز آتش گرفته و می سوزد.خاکستر این دو عاشق جمع ‌شده و سازی از میان بر می خیزد. ساز نیز شعله‌ور ‌شد و دنیا را فرا می گیرد. بدین ترتیب کرم و اصلی و ساز، در خاکستر سوخته و جاودانه می شوند.قیمت کتاب 130 هزارتومانتلفن سفارش پامک در تلگرام ، روبیکا و ... 09159766066 ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

یئرلی سؤزلرچند لغت که در آن برخی اصطلاحات نیز بکار رفته، و برای برخی از لغات من نتوانستم معنی مستقلی در فارسی پیدا کنم، اگر شما می توانید ما را خبر کنید اره میک ərəmik : نازا آغزی فالدیر: ایسته دیگی او ساعاتی گره ک اولا=زبانش فال هست:حرف هایش درست از آب در می آیداوجقار ücqar: اوجده اولان، قیراق، یان= کنار اوزم üzm: منده اوزم قویمادوز قالا =آبرو، حیا بالجاق: اوزلوکون حلقه سی. اوزلوک ایکی حصه دی: قاش و بالجاق بوغ یاغلاما پولو: روشوه، پول سیبیل چرب کن. پلته ک pəltək: دیلی توتولان، الکن= لکنت زبان داشتن تشغه ل təşğəl: حوققا، کله ک. او منه تشغه ل ائتدی = مکر،حیله. او به من حیله زد.تلتیک təltik: اسگیک، اسگیک ایشلره اییلن، یئرسیز دانیشان = پست. کسی که کارهی پست می کند، کسیکه بیجا حرف می زند.تیر- توکونتو tır-toküntü: بیر-بیرینه ده یمیش، چوخ قاریشیق دوشموش= قاطی پاتی، به هم ریخته. جؤنگه cöngə: ایکی ایلین کئچیرده ن ائرکه ک قره مال.جیبیلداق: تاققیر، داز، دانقیر. باشی یانیب جیبیلداق چیخیب = کچل، بی مو، تاس. سرش سوخته و کچل شده چاپیق: اوزو چوپولموش آدام= جای زخم. کسیکه صورتش زخم درونی برداشته است خای (گای، کاس، گیج) xay-gay-kas: منگ، هوشسیز، مایماق= گیج، بی عقل .خزه ل xəzəl: گوزده آغاجلاردان توکوله ن یارپاق= گریه و برگ درختان که ریخته شده خیپیق: بوینو گوده و یومورو- یوغون آدام. خیپان= چاق. گردنش دایره ای و پر،آدم چاق. خیپپو!دال: آغاجین قول- قانادی= بال و پر درختدانقا: اؤکوزون آشیغی، یئکه، زیرپی= کسی که خودش را بزرگ می پندارد و لات هست.دوروف dürüf:نیشان=نشان. زققه: zəqqə : دوببه: مغرور. شالایین şalayin: لاییق، یارار، تؤره لی törəlı =لایق و شایسته شپه şəpə: ضرر، زیان، عارضه. بو ایشین شپه سی ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

کتاب "ناغیللار بوقچاسی" (داستان های ترکی خراسانی) نوشته ی اسماعیل سالاریان توسط انتشارات بخشایش منتشر شده است.خراسان در ایران به دلایل گوناگون، سرزمین قصه های در سینه خفته است که توسط پیر زنان و پیر مردان سینه به سینه نقل شده و به ما رسیده است. قصه هایی که طی دوران متمادی توانسته با نغزهای دلنشین و شیوه ادبی خود چهره ی زندگی، مادی و معنوی ترکان ساکن در این دیار را به تصویر کشیده و تاریخ شفاهی و روزنه اندیشه اجتماعی ساکنان آن را نمایان بسازد.این بخش از فرهنگ شفاهی که طی قرون متمادی نانوشته بوده و به رشته تحریر نیامده است و هم چون کتابی مستور در سینه پیران و سالخوردگان آبا و اجدادی حفظ شده و طی سالیان دراز به فرزندان و آیندگان این مرز و بوم انتقال یافته است، در این رهگذر چون مرزها را در نوردیده از نسلی به نسل دیگر و از سینه ای به سینه دیگر راه پیدا کرده و هویت تازه ای به خود گرفته است.راویان این قصه ها و داستان ها، توده های مردمی، خصوصا پیر زنان و پیر مردان هستند که با همان زندگی ساده و بی پیرایه ی خود ادبیاتی را آفریده اند که بن مایه ی آثار شناخته شده تاریخ و ادبیات شفاهی این مرز و بوم بوده است.از آنجا که این پیر زنان و پیرمردان سواد نوشتن نداشتند تا داستان های خود را بنویسند و اگر هم می نوشتند، چون تنها خطی که مهارت استفاده از آن را آموخته بودند، زبان دری بود به آن زبان می نوشتند و در نهایت آیندگان تصور می کردند این خانم یا آقای گوینده یا نویسنده ی داستان، دری زبان بوده و داستان مذکور از میراث اصیل دری زبان ها بوده است، یا اینکه حالت بدتری اتفاق می افتاده و اشخاصی به اصطلاح با سوادی پیدا می شده و این مردمان را به حرف واداشته فولکلور و فرهنگ شفاهی آنها را بحساب قوم دیگری مصادر ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

1) من اسماعیل سالاریان صاحب این وبلاگ 7 کتاب چاپ شده ام 1-تمثیل و مثل 2- ناغیلار بوقچاسی 3- مثنوی یوسف و زلیخا به ترکی خراسانی 4- نگاهی به ادبیات ترکان خراسان 5- نگاهی به فرهنگ ترکان خراسان هست 6 -ترکی خراسان و قواعد آن و چند کتاب در زمینه زبان، ادبیات و فرهنگ ترکان خراسان آماده نموده ام که هنوز چاپ و نشر نشده اند. - کتاب های ترکی خراسانی در خواستی شما در سراسر ایران و جهان با پست ارسال می شود. برای این منظور در لینک های بخش نظرات پیام بگذارید.2) تمامی مطالب این وبلاگ سروده و نوشته شده به وسیله مدیروبلاگ بوده مگراینکه نام نویسنده و یا منبع ذکر شده باشد. در حالت اخیر مطالب صرفا در جهت اطلاع رسانی بوده و به معنی تائید و یا رد آنها نیست و ما مسئول محتوای سایت های دیگر و مطالب دیگران نیستیم.3) موضوع وبلاگ در زمینه زبان, ادبیات, تاریخ, مدنیت, فولکلور, حقوق ترکان و مطالب گوناگون علمی و آموزشی می باشد. در این وبلاگ برآنیم که زبان مادری خود را که زبان ترکان خراسان است احیا و ارتقا’ و به دیگران بشناسانیم و در زمینه های فوق تحقیق و تدوین و مطالبی را بدون وارد شدن در مباحث سیاسی با دیگران به اشتراک بگذاریم.4) هرگونه برداشت و استفاده از مطالب این سایت بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد. ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

موسیقی نشئه سیموسیقی نشئه سی مین سوگیلی جانانه دگراثـر نـــالـــه نـــی عـــارف ایچـــون جـانــه دگـــرمــوسیقـی اهلینـه انصاف ایلـه قیمـت قویـمـاقلحــن داود ایلــه میــن تخــت سلیـمـانــه دگــــربیخبـــرلـــر نـــه بیلیـــر لهجـــه خواننـــده نه دیـراهـل حـال اولسـا بـو سـوز قـدرده میلیــانـه دگـرپـــرده غـــم داغیلیـــر تــاره دگنـــده میـــضـــرابطـــره دلبـــره هـــردم نئجـــه کـــی شــانـه دگـرمــوسیقیلــه اولار هـر خستیــه عـالمــده عــلاجبــو طبـــابــت نئچــه میـــن چـــاره لقمانـه دگـــربیــزه بـو علـم حـرام اولمیـش ایـدی کئچمیشـدهیعنـی شیطان ایشی دیر رخنـه سی ایمانه دگریـاشاسیــن قــرمـزی شهـرتلــی وطـــن قانونـیبـو سخــاوت نئچـــه میــن حاتــم دورانــه دگــــرقیلــدی هـــر یئـــرده بنــا مـــوسیقی مکتبلرینینغمــه نیــن فایده سی ایندی هــر انسانه دگـــرخلقیمیــز مــوسیقــی علمیــن اوخیـور مینلـرجـهئـولکـه میـزچـون بـو شـرف مهـر درخشانـه دگــرمـوسیقیلـه منـی دفـن ایلـه سه لــر واحــد اگـرقبـریمیــن تـوپـراغـی میـن روضـه رضوانـه دگــــرشاعر: علی آقا واحد ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

ساز محلی ترکان خراسان:باخشی و عاشیق: ترکان خراسان به کسانی که دوتار می نوازند بَاخشی می گویند. در آزربایجان به بَاخشی ها عاشیق /آشیق/ می گویند. البته در خراسان از کلمه ی عاشیق /آشیق/ هم استفاده می شود و دوتاری که عاشیق / آشیق/ ها می نوازند را “قوپوز” می گویند.بخشی ها و آشیق ها باید همراه نواختن دوتار داستان گوی ماهری باشند که هنگامی که داستان را با نواختن دوتار بازگو می کنند دارای مهارت خاصی باشند که شنونده آن داستان را در جلوی چشمانش ترسیم کند. تمام داستان ها و اشعار بخشی ها کاملا رئال و واقعی است و در اشعار آنها، اصالت، امانت،رفاقت، جسارت، مردانگی،شان و شرف، عشق و محبت، به شکل بدیعی و واقعی ترسیم می گردد.ترکان خراسان دارای دو ساز محلی هستند که عبارت اند از: ساز دوتار، ساز قوشمه. اسم “تار” تورکی است شانه زدن در ترکی می شود {تاراق} و فعل شانه زدن می شود {تاراماق}، که امروزه داراق می نامند، یکی از مشخصات آلت موسیقی تار موازات سیم های موجود در رویش است.اگر به باور مردمی مراجعه کنیم می بینیم که آن ها:{ تار را یک واژه ی تورکی-ترکمنی می دانند که اگر در آن دقت کنیم کلمه تار ترکیبی از کلمه توت و تار است.در واقع دوتار از چوب درخت توت درست می شود و درگذشته به آن تاری که از نخ ابریشم ساخته شده وصل می شده. موسیقی که همراه با نواختن دوتار می خوانند از نگاه کلی “موسیقی مقامی” می گویند.حالا چند اصطلاح را از موسیقی مقامی را برایتان توضیح میدهم : الف)قیترمه: موقع تمام کردن کلام میاید. ب)باش مقامی:مقامی آرام بخش و بسیار درونی و قطعه ای بی کلام است بخشی ها در هر مراسمی که حضور می یاقتند،در ابتدا همه مقام ها می‌نواختند.ج)چره گیرماق:ی ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب

نام کتاب: اصلی کرم (روایت خراسان و آذربایجان)بازخوانی و ترجمه: اسماعیل سالاریانطرح جلد و صفحه آرایی: مهدی میمندیچاپ: انتشارات نش تجدد تبریز سال 1402 مشخصات: 180 صفحه وزیری، جلد شومیزقیمت: 130 هزارتومان.توضیح: این کتاب شامل داستان اصلی – کرم، به روایت خراسان و آذربایجان است. ما ابتدا بن مایه های داستان را در بخش اول و ترجمه روایت آذرباجان آنرا در بخش دوم، روایت خراسان را در بخش سوم این کتاب آورده ایم. اصلی و کَرَم‌ یک داستان عاشقی، غنایی بسیار شیرین و شور انگیز و مملو از عاطفه، محبّت، عشق، دلدادگی، شیفتگی و حسرت هست که شهپر خیال رها شده عاشیق را به همراه ساز و آواز به شنونده منتقل می‌کند و شنونده را به دنیایی از کمال رهنمون می‌سازد. در این داستان، کرم پسرِ شاه مسلمان، عاشقِ اصلی دختر وزیری مسیحی می‌شود که با ازدواج دخترش با کرم مخالف است و خانواده اش فرار را بر قرار ترجیح می دهند. بالاخره وزیر در ظاهر با ازدواج این دو عاشق موافقت می کند، ولی به اصلی لباسی طلسم شده می دهد که باید شب هنگام موقع دیدار با کرم بپوشد. چون دست کرم به دگمه های پیراهن اصلی می رسد، دگمه ها خود بخود باز و بسته می گردند. دست آخر، کرم تحت تأثیر طلسمِ پدر اصلی، آتش گرفته و از شعله های آتشِ آن، اصلی نیز آتش گرفته و می سوزد. خاکستر این دو عاشق جمع ‌شده و سازی از میان بر می خیزد. ساز نیز شعله‌ور ‌شد و دنیا را فرا می گیرد. بدین ترتیب کرم و اصلی و ساز، در خاکستر سوخته و جاودانه می شوند. ثبت جهانی سیمرغ پرنده افسانه ای تورکان آزربایجان...ادامه مطلب